Heist zonder armoede
In Heist-op-den-Berg groeien 1 op 10 kinderen op in armoede. Daarnaast bevinden meer dan 6000 Heistenaren zich in een armoederisico situatie. Structurele maatregelen, die in dialoog met de mensen genomen worden, dringen zich op. We gingen langs bij ervaringsdeskundigen en mensen die werken rond armoede in Heist om naar hen te luisteren. Unaniem kwam naar voren dat ze niet gehoord worden. Men luistert naar hen, maar hoort hen niet. De wachtlijsten voor sociale woningen moeten naar omlaag Er is nood aan nabijheid en betaalbaarheid van diensten en zorg. Mensen in armoede hebben recht zoals iedereen op een volwaardige deelname aan het maatschappelijke leven.
Meer achtergrondinformatie
Armoede in Heist-op-den-Berg is een onderschat probleem. Op tien jaar tijd is de kinderarmoede verdrievoudigd. Energieprijzen die de pan uitswingen, hoge huurprijzen, en voedselprijzen die op hol slaan, maken het voor veel mensen moeilijk om elke maand opnieuw de eindjes aan elkaar te knopen. Deze maatschappelijke problemen duwen steeds meer mensen richting armoede. Armoede is dan ook geen individueel probleem waar de mensen zelf de oorzaak van zijn. Het is een maatschappelijk probleem veroorzaakt door politieke keuzes die de winst boven de mens zetten.
Met PVDA zijn we duidelijk, wij kiezen voor de mensen. We maken keuzes door in dialoog te gaan met de ervaringsdeskundigen en mensen uit het werkveld. Wij praten met hen, niet gewoon over hen.
Wat wij willen
1. Invoeren van de armoedetoets.
- We voeren de armoedetoets in bij alle beleidsbeslissingen door het gemeentebestuur. Zo krijgen asociale maatregelen geen kans.
Meer achtergrondinformatie
We voeren de armoedetoets in bij alle beleidsbeslissingen door het gemeentebestuur
Eén keer per jaar krijgen mensen in armoede zelf het woord op de gemeenteraad. Na hun tussenkomst gaat men dan gewoon terug over naar de orde van de dag. Alhoewel men weet dat deze tussenkomst er zal zijn, is er verder niks voorbereid op de gemeenteraad. Geen verslag van wat men het afgelopen jaar reeds heeft verwezenlijkt, geen oplijsting van waar men nog rond bezig is en ook niet wat er verder nog op de planning staat. Men bedankt hen voor de tussenkomst, betuigt zijn medeleven en gaat gewoon over naar het volgende punt.
Armoedeorganisaties zoals vzw Den Draai en buurtwerkers doen schitterend werk. Helaas belandt dit nog te vaak in dovemansoren. Men luistert naar hen, maar hoort hen niet. Mensen in armoede worden niet als volwaardige gesprekspartner beschouwd. Wij gingen langs bij ervaringsdeskundigen en mensen die werken rond armoede in onze gemeente om samen een beleid uit te denken dat niet alleen over hen, maar ook door hen mee vormgegeven wordt.
Het belangrijkste punt dat naar voor kwam is de invoering van een armoedetoets. Mensen in armoede hebben het recht om ernstig genomen en met respect behandeld te worden. De gemeente heeft de plicht om hen ernstig te nemen en zich te verantwoorden voor haar beleid ten overstaan van hen.
De armoedetoets is een screeningsinstrument dat men gebruikt telkens men tot nieuwe beleidsbeslissingen overgaat. Deze toets omvat een participatief proces . Men gaat in dialoog met organisaties of mensen die over ervaringskennis beschikken en organisaties of mensen die over wetenschappelijke kennis beschikken. En men bekijkt steeds dat eventuele rechten die door de nieuwe regelgeving worden vastgesteld automatisch kunnen worden toegekend. Op deze manier wordt armoedebestrijding een echt onderdeel van de beleidsbeslissingen, en wordt er niet over de hoofden van de betrokkenen heen beslist.
2. Een menswaardig inkomen voor elke inwoner
- We investeren in extra jobs in de gemeentelijke diensten, in de kinderopvang en de ouderenzorg.
- We zorgen voor jobs met volwaardige voltijdse contracten.
- We kennen inkomensgerelateerde rechten automatisch toe en passen het only once principe toe.
Meer achtergrondinformatie
Een volwaardige job met een contract van onbepaalde duur biedt perspectief voor de toekomst. De gemeente moet hierin het voortouw nemen door het scheppen van extra banen. Zij kan dit doen door het uitbreiden en versterken van haar eigen werking en door te investeren in de uitbouw van gemeentelijke kinderopvang en ouderenzorg. Op deze wijze komt zij tegemoet aan de noden van haar inwoners en kan zij zorgen voor jobs met volwaardige contracten. Alleen zulke jobs dragen bij aan de strijd tegen de armoede. In 2023 besliste de volledige gemeenteraad mee te gaan in het verhaal van de verplichte gemeenschapsdienst voor langdurig werklozen. Wij zeggen absoluut nee tegen deze vorm van tewerkstelling. Het stigmatiseert de werkloze, het leidt op termijn tot vervanging van goede banen en biedt ook geen enkel perspectief naar de opbouw van iemands verdere leven toe.
Het hebben van rechten is één ding, deze ontvangen is dikwijls nog een ander verhaal. De weg vinden in de administratieve rompslomp is moeilijk. Steeds opnieuw heel je verhaal te moeten doen en jezelf moeten blootgeven is vernederend. We zorgen ervoor dat alle rechten automatisch worden toegekend en dat men zijn gegevens maar één maal moet doorgeven. Dit only one principe passen we toe zodat inkomensgerelateerde rechten automatisch toegekend worden.
3. Recht op kwalitatief wonen
- We verhogen het aantal sociale woningen tot de wachtlijsten zijn weggewerkt.
- We erkennen het recht op wonen en aanvaarden geen uithuiszettingen.
- Ondersteuning voor kwetsbare mensen die moeten huren op de privémarkt door gebrek aan sociale woningen.
- Iedereen heeft recht op een kwaliteitsvolle woning. Ondersteuning van mensen in armoede voor noodzakelijke woningaanpassingen.
Meer achtergrondinformatie
Kwaliteitsvol en betaalbaar wonen vormen een belangrijke dam tegen armoede. Toch is dit niet voor elke Heistenaar een evidentie. 1 op 20 Heistenaren hebben structurele betalingsmoeilijkheden op gebied van wonen en voor velen is wonen het grootste hap uit het budget vinden we terug in de gemeentescan van Heist-op-den-Berg 2023. Ook op gebied van sociale woningen, doet onze gemeente het niet goed. De wachtlijsten voor sociale woningen lopen op waardoor te veel mensen met financiële moeilijkheden op de dure private huurmarkt moeten huren. Er moet dringend meer geïnvesteerd worden in betaalbaar wonen zodat we in Heist-op-den-Berg ook echt de belangrijke dam tegen armoede kunnen bouwen.
Heist loopt duidelijk achter op de realiteit van de woningnood. Het is dan ook een prioriteit voor ons om zo snel mogelijk deze wachtlijsten weg te werken door voldoende woningen bij te bouwen. Met PVDA verhogen we het aantal sociale woningen tot de wachtlijsten zijn weggewerkt. Daarnaast aanvaarden we geen uithuiszettingen. Mensen in kwetsbare situaties zonder dak boven hun hoofd zetten, duwt hen nog meer in de miserie. Mensen in een kwetsbare positie, die toch nog op de private markt moeten huren wegens het nijpend te kort aan sociale wooncapaciteit, bieden we financiële ondersteuning.
Met PVDA trekken we vaak de straat op. We hoorden deur-aan-deur reeds verschillende verhalen van mensen die zelf tienduizenden euro’s investeerden en leningen aangaan om hun sociale woning aan te passen aan gezondheidsnoden. Als al het spaargeld erin steken nog niet voldoende was, zijn er na de aanpassingen mensen die hun woning dienen te verlaten om naar een andere sociale woning te gaan. Dit is onaanvaardbaar en tekent mensen hun leven. Met PVDA voorzien we praktische en financiële hulp aan mensen in armoede om de woning energie efficiënt te maken en aan te passen aan hun gezondheidsnoden.
4. Recht op nabijheid en toegankelijkheid van gezondheidszorg
- We gaan voor uitbreiding van het aantal wijkgezondheidscentra tot in elke deelgemeente.
- We starten buurthuizen voor preventieve gezondheidszorg die extra aandacht hebben voor mensen in armoede.
- We voorzien gratis preventieve contacten voor tandzorg.
- Psychologische ondersteuning moet vlot toegankelijk zijn zonder financiële drempels voor mensen in armoede.
Meer achtergrondinformatie
Gezondheidszorg is een mensenrecht. De weg naar gezondheidszorg is voor vele mensen niet evident door allerlei drempels. Gezondheidszorg is duur, het aanbod niet altijd gekend en de verschillende diensten in Heist-op-den-Berg zijn onvoldoende bereikbaar.
Een wijkgezondheidscentrum werkt forfaitair en werkt multidisciplinair. Dit heeft als voordeel dat iedereen er zonder geld naar de huisarts kan gaan en in hetzelfde huis ook bij andere zorgverleners terecht kan. Naar het voorbeeld van het wijkgezondheidscentrum in Heist-centrum voeren we met de gemeente een uitbreiding door naar verschillende deelgemeentes. Zo brengen we de laagdrempelig zorg tot alle Heistenaren, ook tot bij onze meest kwetsbare inwoners.
Naast de wijkgezondheidscentra starten we buurthuizen op voor preventieve gezondheidszorg. Een buurthuis in elke deelgemeente zorgt voor nabijheid en biedt voordelen om van hieruit actief op zoek te gaan naar mensen in armoede uit de buurt. Veel armoede blijft verborgen, mensen lopen er niet graag mee te koop. De preventiewerkers van het team zoeken de mensen in armoede op , brengen de gezondheidsnoden van hen in kaart en gaan samen met hen en de andere aanwezige organisaties op het terrein op zoek naar oplossingen.
In de buurthuizen voor preventieve gezondheidszorg voorzien we een psycholoog waar mensen zonder financiële drempel terecht kunnen. Zolang er geen buurthuizen zijn voorziet de gemeente in elke deelgemeente laagdrempelige aanspreekpunten voor psychologische hulpverlening.
Ook tandzorg is voor veel mensen een probleem. Het is duur en men vindt ook gewoon geen tandarts. Uitstel van tandzorg kan echter leiden tot ernstige gezondheidsproblemen. Als gemeente moeten we inzetten op het aantrekken en ondersteunen van tandartsen die een deel van hun tijd investeren in tandzorg voor mensen in armoede.
5. Iedereen, ongeacht het inkomen, heeft recht op basisbehoeftes.
- We starten met gratis gezonde maaltijden op de scholen. Geen enkel kind mag nog met honger op onze schoolbanken zitten.
- We maken betaalbare gezonde maaltijden haalbaar door uitbreiding van de openingsmomenten en locaties van de sociale kruidenier en de sociale restaurants .
- We voorzien in het recht van elke inwoner op aansluiting voor gas en elektriciteit.
- We verbinden ons ertoe om geen afsluitingen van elektriciteit, gas en water toe te staan
- We gaan voor een geldautomaat in elke deelgemeente. Toegang tot je eigen geld is een grondrecht
Meer achtergrondinformatie
We starten met gratis gezonde maaltijden op de scholen. 1 op 10 van onze Heistse kinderen leeft in kansarmoede. Als gemeente hebben we de plicht om kinderen te ondersteunen, we zorgen ervoor dat geen kind met honger op de schoolbanken hoeft te zitten. Honger legt een hypotheek op het leervermogen van het kind en dus ook een hypotheek op zijn toekomst. Een gratis gezonde warme maaltijd voor ieder kind kan hier al een heel verschil maken in het leervermogen, het welbevinden en de gezondheid van het kind. De gemeente kan dit reeds toepassen in de eigen scholen en de scholen van de andere scholengemeenschappen hierin ondersteunen. Het klinkt drastisch, maar het is perfect mogelijk. Aan Franstalige zijde werkt men hier al langer aan en ook Gent en Antwerpen namen hier reeds initiatieven rond. Waar wacht Heist nog op?
We maken betaalbare gezonde maaltijden haalbaar door uitbreiding van de openingsmomenten en locaties van de sociale kruidenier en de sociale restaurants. De sociale kruidenier en de sociale restaurants zijn goede initiatieven. Het aanbod naar frequentie en bereikbaarheid is echter veel te klein. Elke deelgemeente heeft nood aan een sociaal restaurant en het aanbod van de sociale kruidenier. Bijkomend moeten deze initiatieven ook breder bekend gemaakt worden en moeten ook mensen die niet in armoede leven er meer bij betrokken worden. Er moet een goede samenwerking met de verenigingen uit de buurt worden nagestreefd. Zij zijn dikwijls al in het bezit van een grote expertise en hebben een grote inzet naar de buurt toe.
Naast eten is ook verwarming, elektriciteit en gas een basisrecht van elke Heistenaar. We verbinden ons ertoe om geen afsluitingen van elektriciteit, gas en water toe te staan. Budgetmeters bieden geen oplossing. We ondersteunen gezinnen met betalingsmoeilijkheden.
6. Cultuur, vrije tijd en deelname aan het maatschappelijke leven
- Meer mensen krijgen toegang tot de vrijetijdspas door regels rond financiële reserve aan te passen.
- Kinderen in armoede moeten volwaardig gebruik kunnen maken van alle vakantie-activiteiten aangeboden door de gemeente , en ook door de vele andere organisaties binnen de gemeente . de gemeente . We voeren voor hen een systeem van derde betalersregeling in voor lidgelden en kosten voor activiteiten .
Meer achtergrondinformatie
Deelname aan het maatschappelijk en cultureel leven is van groot belang voor het welzijn van een mens. De vrijetijdskaart maakt het voor veel mensen mogelijk deel te nemen aan allerlei activiteiten. De mensen in armoede die we consulteerden hadden hier echter toch ook enkele bedenkingen bij. Vooral de begrenzing van het spaargeld roept heel wat vragen op. Het bekomen van de vrijetijdskaart is afhankelijk van de financiële situatie van de aanvrager. Er wordt gekeken naar inkomen, financiële reserves enz. Door het veel te lage referentiebudget voor de financiële reserves kan men snel zijn recht op de vrijetijdskaart verliezen. Mensen die jaren elke euro sparen om in geval van nood bijvoorbeeld een nieuw wasmachine te kopen of onverwachte gezondheidskosten te overbruggen verliezen hierdoor het recht op de vrijetijdskaart. Aanpassing van het referentiebedrag is hierdoor dringend nodig. Met PVDA verhogen we dit referentiebedrag naar 5000 euro. We kennen de vrijetijdskaart automatisch toe aan eenieder die er recht op heeft.
Vakantieactiviteiten maken een onontbeerlijk onderdeel uit van de ontwikkeling van een kind. Het kind komt hier in contact met anderen en ontplooit zo zijn sociale vaardigheden. Het ontwikkelt de creativiteit en verruimt de kennis. Het doet het kind in menig opzicht groeien en geeft het ademruimte. We maken voor kinderen in armoede de activiteiten binnen de gemeente gratis en we maken het aanbod bereikbaar. Dit maken we mogelijk door een uitgebreid aanbod aan activiteiten te voorzien doorheen de hele gemeente. We maken de Boonmarkt nog meer bereikbaar door gezamenlijk vervoer te voorzien van en naar het terrein. Ook voor de andere activiteiten zoals onder andere sportkampen zorgen we voor gezamenlijk vervoer. Dit kan men doen door het inleggen van busjes..
De gemeente voorziet eveneens in een derde betalersregeling voor activiteiten georganiseerd door andere organisaties dan de gemeente zelf. Nu moeten ouders eerst het hele bedrag voorschieten om daarna het betaalde bedrag terug te recupereren van de gemeente.
Dit zorgt voor een extra barierre. De derde betalersregeling waarbij de gemeente het bedrag voorschiet of rechtstreeks aan de organisatie betaald maakt het aanbod toegankelijker en uitgebreider.
7. Meer personeel en middelen voor OCMW en lokale armoedeorganisaties.
- We behouden als gemeente de volledige controle over de welzijnsvereniging De Zilveren Zwaan en breiden het activiteitenaanbod uit.
- We werven meer personeelsleden aan voor het OCMW zodat er snel aan elke hulpvraag tegemoetgekomen kan worden.
- Iedereen met een hulpvraag kan bij het OCMW terecht voor hulp en begeleiding. Uitgangspunt is dat ieders sociale grondrechten gegarandeerd worden. We gaan voor iedereen na op welke rechten en sociale tegemoetkomingen hij of zij recht heeft.
- We voorzien in een brede en laagdrempelige dienstverlening in iedere deelgemeente waar mensen terecht kunnen voor oa budgetbegeleiding, woonbegeleiding, arbeidsbegeleiding, ondersteuning voor onderwijs en opvoeding en hulp bij administratie
- We zorgen voor meer middelen voor de lokale armoedeorganisaties.
Meer achtergrondinformatie
In 2022 werd de welzijnsvereniging De Zilveren Zwaan opgericht. Hierin werden verschillende eenheden met betrekking tot de gezondheidszorg die vroeger onder het OCMW statuut vielen ondergebracht, zoals o.a. woonzorgcentrum Berkenhof, gezinshulp en poetsdienst. We blijven waakzaam toezien dat deze verzelfstandiging de deur niet open zet naar privatisering van de Heistse zorg.
Personeelsleden van het OCMW verzetten bergen werk om iedereen te helpen. Om alle mensen met noden op een correcte manier, met tijd en aandacht voor elke persoonlijke situatie, te begeleiden is meer personeel nodig. Op die manier kan er snel aan elke hulpvraag tegemoet gekomen worden. We zorgen dat ieders sociale grondrecht gegarandeerd wordt. We gaan proactief na op welke rechten en sociale tegemoetkoming de verschillende mensen recht hebben. Dit met terugwerkende kracht. Om de dienstverlening laagdrempelig te houden, zorgen we voor een dienstverlening in iedere deelgemeente.
Vandaag zijn er verschillende armoedeorganisaties in Heist-op-den-Berg die zich elke dag inzetten voor mensen in een kwetsbare positie. Denk maar aan het CAW of denk aan de vrijwilligers van VZW Den Draai. We voorzien extra ondersteuning voor dergelijke organisaties.