Democratisch Heist
Hoe zal Heist-op-den-Berg er in de toekomst uitzien? Dat is niet alleen een zaak van de burgemeester en enkele schepenen, maar van ons allemaal. Met bijna 45.000 inwoners behoren we tot de vierde grootste gemeente in de provincie en het is aan ons om mee de richting te bepalen. Inwoners bij het beleid betrekken vergroot de collectieve kennis, ervaring, capaciteit en draagkracht. Inspraak en participatie verbeteren het samenleven. Ze zijn essentieel. Iedereen moet meetellen. Mensen uit alle lagen van de bevolking. Ook zij die in de samenleving doorgaans onzichtbaar blijven, moeten opgezocht, geïnformeerd en betrokken worden. Verkozen politici zijn vertegenwoordigers van het volk. Ze hebben een belangrijk mandaat dat ze in alle ernst moeten opnemen. Om dat te kunnen doen, staan ze best dicht bij de gewone man of vrouw en zijn ze niet gebonden door commerciële belangen.
Wat wij willen
1. Recht op informatie, inspraak en participatie
- We garanderen de toegang tot het reilen en zeilen van de gemeente voor alle inwoners en informeren openlijk.
- We organiseren inspraak en participatie met buurt- en informatievergaderingen. Deze zijn niet bedoeld om genomen beslissingen mee te delen, maar om daadwerkelijk te overleggen.
- We bevragen ernstig en in grote getale de inwoners bij grote en ingrijpende projecten om het draagvlak af te toetsen.
- We betrekken het middenveld bij het zoeken naar oplossingen. Een sterk ontwikkeld middenveld doet de democratie opleven.
Meer achtergrondinformatie
Betrokkenheid begint met communicatie en informatie voor alle inwoners. De gemeente heeft een website, verspreidt zes keer per jaar haar Gemeentekrant en gebruikt handig gebruik van sociale media. Als informatie blijkt dat niet genoeg. De informatie is vaak informatie achteraf, over beslissingen die reeds genomen zijn. Ook buurt- en informatievergaderingen worden vaak door de burgers zo ervaren: promopraat die hen voor voldongen feiten stellen. In plaats van dure consultancybureaus aan te stellen kunnen we investeren in echte participatie die vertrekt bij de burgers.
Technologische middelen om iedereen te raadplegen en te betrekken, zijn vandaag eindeloos veel groter dan vroeger. Dat is een goede zaak, maar digitale middelen bereiken niet iedereen. Digitalisering moet een meerwaarde zijn voor iedereen. Het mag geen besparingsoperatie zijn, waardoor er mensen uit de boot vallen.
Ontmoetingsplekken of -momenten dicht bij de mensen in hun woonbuurt, zijn andere mogelijkheden om kennis uit te wisselen en inspraak en participatie te organiseren, met de nadruk op het bereiken van mensen die vandaag al te veel op zichzelf zijn aangewezen en die vereenzaamd zijn. We moeten tijd en middelen voorzien om mensen te bereiken. Loketten openhouden, dienstverlening voorzien in de deelgemeenten, outreachend werken en mobiliteit verhogen zijn hiervoor goede startpunten. De gemeente heeft al veel visies en charters uitgewerkt of ondertekend, maar het is belangrijk dat deze geen dode letter blijven. Enkel door woorden om te zetten in daden kan participatie tot stand komen.
Een gemeente op mensenmaat kan maar gerealiseerd worden door druk van onderuit. Als mensen zich inzetten, samenwerken en actie voeren. In hun buurt, op de werkvloer, in hun vereniging… Een sterk middenveld is belangrijk voor zo’n democratie-van-onderuit, omdat het allerlei groepen betrekt, mensen versterkt en kennis samenbrengt. Een brede en diepe democratie kan niet zonder een goed ontwikkeld middenveld. Van actiegroepen tot vakbonden, van vrouwenorganisaties tot natuurverenigingen en wijkcomités: zij zijn een essentiële schakel in het democratische proces. Ze vormen de buik van de samenleving waar het debat georganiseerd wordt en mensen samenkomen.
2. De gemeenteraad als een waar democratisch debatorgaan
- We herwaarderen de rol van de gemeenteraad. Alle problemen en uitdagingen moeten ter bespreking op tafel liggen.
- We voorzien tijdens de gemeenteraad ruimte voor vragen en adviezen uit (advies)raden en van burgers. Die moeten daar ook toe uitgenodigd worden.
- We gaan voor een volledige openbaarheid van bestuur. Geen afspraakjes achter de schermen.
- We komen onder de mensen, niet om ons gezicht te laten zien en de mensen te sussen, maar om naar hen te luisteren en hen aan te zetten tot actief burgerschap.
Meer achtergrondinformatie
We willen volledige openbaarheid van bestuur. Wat nu achter de schermen wordt besproken, moet in de openbaarheid. Want zoals in vele gemeenten is er ook in Heist-op-den-Berg onder de inwoners, nogal wat wantrouwen. Wantrouwen over afspraken en relaties tussen gemeentebestuurders en de vastgoedsector, wantrouwen over een gemeenteraad die de verhoging van zitgelden als eerste punt op de agenda zet, … Ook dat moet volledig uitgeklaard worden. Het is belangrijk dat agendapunten, beslissingen en debatten eenvoudig te volgen of op te zoeken zijn. De gemeenteraad live uitzenden lijkt daarin een stap in de goede richting en de corona crisis leerde dat dit mogelijk is.
De gemeenteraad hoort een democratisch orgaan te zijn. De beslissingsmacht ligt vandaag echter vooral bij het schepencollege en de burgemeester. De rol van de raadsleden is in de praktijk erg beperkt. De democratisch rol van de gemeenteraad moet opnieuw versterkt worden. Adviesraden (zoals de jeugdraad, cultuurraad, seniorenraad …) moeten ernstig genomen worden en mee op beslissingen kunnen wegen. Nodig ze uit op de gemeenteraad waar ze hun voorstellen zelf kunnen verduidelijken.
Wij pleiten ook voor een ‘vragenuurtje’ op de gemeenteraad waarbij burgers en actiecomités met vragen en voorstellen voor de dag kunnen komen. Het bestuur moet de problemen van de mensen en hun buurten ter harte nemen. Wij willen dat mensen mee op zoek gaan naar oplossingen. Daarop moet het beleid afgestemd zijn. In het verleden was er reeds de mogelijkheid om iets op de agenda van de gemeenteraad te plaatsen, maar weinig inwoners kenden het bestaan hiervan. Het huidige bestuur heeft deze mogelijkheid geschrapt omdat ze tot dan toe niet gebruikt werd. Een vreemde redenering want democratie en participatie zijn werkwoorden. In plaats van mogelijkheden te schrappen, kunnen we beter inzetten op een bredere bekendmaking, duidelijke en laagdrempelige procedures en actief burgerschap. Hierin kunnen gemeenteraadsleden veel betekenen. Alleen al door onder de mensen te komen en naar hen te luisteren kan je hen betrekken.