Actief PVDA-lid en leerkracht Senne Heremans schreef zich in als crisisvrijwilliger bij het Rode Kruis. Hij deed enkele opvallende vaststellingen. "Dat de woonzorgmarkt zo'n woekerwinsten binnenhaalt ten nadele van de effectieve zorg, baart me zorgen", aldus Senne. Zijn verhaal ging ondertussen viraal op sociale media. We nodigden hem uit voor een interview.
Dag Senne, jij deed vrijwilligerswerk bij WZC De Hoef In Hulshout. Hoe heb je dat beleefd?
“Bij aankomst om 14 uur was er niemand om me te onthalen, dus ben ik beginnen rondzoeken waar ik kon helpen. Er was niemand die mij echt kon vertellen wat ik kon doen en tijd om uitleg te geven was er niet. Ik heb mezelf bij iemand van het keukenpersoneel gezet, waar ik eigenlijk wat overbodig was. Het duurde tot het avondmaal voor ik echt nuttig werk kon beginnen doen, toen werd het wel heel druk. De zorgkundigen op dienst waren namelijk slechts met z'n twee om een hele afdeling overeind te houden. Hoe zij tien zaken tegelijk deden was verbazingwekkend. Ik maakte me zo nuttig mogelijk om hun werkdruk wat te verlichten. Bedden opmaken, tafels dekken en afruimen, bewoners helpen met eten en verplaatsingen, maar natuurlijk ook eens een praatje maken met de bewoners en hen leren kennen. Door het vele organisatorische werk dat de zorgkundigen verrichten is er amper nog tijd over voor dat soort cruciaal sociaal contact. "Het is vermoeiend. Ik mis de gewone babbeltjes, maar er is gewoon geen tijd voor” klonk het bij collega's."
Je zei dat je je bedrogen voelde. Hoe komt dat?
“Ja, ik voel me inderdaad bedrogen. Op de website van het Rode Kruis stonden alle shiften van het woonzorgcentrum open voor crisishulp. Van de vroege tot de late en zelfs de nacht. En nu nog steeds. Dat roept vragen op. Zeker wanneer ik van de zorgkundigen op mijn dienst te horen kreeg dat er al lang voor de coronacrisis een nijpend personeelstekort is. Hoe kan dat, terwijl directies megawinsten maken en er gratis vrijwilligers helpen?"
"CEO Jean-Claude Marian, van de Orpea-groep waar ik kosteloos werkte, cashte aan het begin van de coronacrisis maar liefst 456 miljoen euro! Er wordt misbruik gemaakt van een systeem waarbij vrijwilligers in verbinding worden gebracht met essentiële nood in de zorg. Enkele private spelers zien dit als gratis werkkracht.
Ik had er al wat over gelezen, maar heb het nu aan de lijve mogen ondervinden hoe zo'n privaat woonzorgcentrum draait om zoveel mogelijk winst. In 2018 kende de Orpea-groep een omzet van 3,4 miljard euro. Geld dat massaal aan de top blijft plakken, ten koste van het personeel en de ouderen. Het personeelstekort, waardoor er enorme druk ontstaat, is een keuze van het grootkapitaal. Woekerwinsten worden onder andere gemaakt door middel van schijnvzw's waardoor extra overheidssubsidies doorgesluisd kunnen worden naar de top.”
Het zijn dus niet alleen de vrijwilligers, maar ook het zorgpersoneel die bedrogen worden?
“Dat klopt. Na mijn verhaal op social media te delen kreeg ik veel reacties binnen. Niet alleen over personeelstekort, maar ook over zorgkundigen en verpleegsters die op technische werkloosheid werden gezet. Niet zorggerelateerde taken uit handen nemen van zorgpersoneel is op dit moment brooddnodig en logisch. Op die manier maken we handen vrij aan het bed. Maar wanneer het zorgpersoneel op technische werkloosheid wordt gezet en gratis-werkende vrijwilligers zonder de nodige diploma's hun taken vervullen, dan zijn we niet meer bezig met effectieve zorg, maar met winst. En dat is schandalig. Dat de woonzorgmarkt zo'n woekerwinsten binnenhaalt ten nadele van de effectieve zorg, baart me zorgen."
Wanneer het zorgpersoneel op technische werkloosheid wordt gezet en gratis-werkende vrijwilligers hun taken vervullen, dan zijn we niet meer bezig met effectieve zorg, maar met winst.
Is het dan nog nuttig om vrijwilligerswerk te doen?
“Ja natuurlijk! Begrijp me niet verkeerd, veel woonzorgcentra hebben nu wel écht handen te kort en leveren onvoorstelbaar werk. En de ouderen hebben nood aan sociaal contact. Ik doe vrijwilligerswerk om hen de ondersteunen. We zijn nog niet aan het einde van de crisis. Het wordt tijd dat die rotte appels uit de solidaire fruitmand verdwijnen. Voor onze zorg, voor onze ouderen, voor onze toekomst.
Hoe kunnen mensen zich opgeven om vrijwilligerswerk te doen?
"Dat kan via de volgende platformen:
- Onze 11 groepspraktijken van Geneeskunde voor Het Volk zoeken vrijwilligers voor medische, maar ook administratieve taken. Bij interesse kun je e-mailen naar hulp@gvhv.be.
- Om als vrijwilligers in een woonzorgcentra mee te helpen kun je je via het Rode Kruis aanmelden.
- Werkzoekenden kunnen via de website vdab.be/helpindezorg een tijdelijke job in de zorgsector opnemen."
Bedankt voor het interview Senne!
"Graag gedaan!"